Đây không phải là bài viết về nhạc sĩ Tuấn Khanh của thập niên 1960 vang danh với "Chiếc lá cuối cùng" hay "Hoa soan bên thềm cũ".
Đây là những gì người viết - ở những năm tam thập của đời mình - trả nợ với tuổi thơ mình. Tôi đang nói về âm nhạc của một nhạc sĩ Tuấn Khanh khác - đã để lại những năm 2000 quá nhiều mầm xanh trên đất cằn, quá nhiều tin cậy ở cát bụi. Đó là Tuấn Khanh - người cũng đã hát về một chiếc lá nhưng hoàn toàn khác với vị tiền bối khi xưa. Anh ta mạnh mẽ cất lên ước vọng về một thế giới tươi đẹp:
“Con người bị sinh ra”
(Albert Camus)
Ngày ấy, tôi mười tám, chập chững vén mở tâm hồn để thu nhận những luồng gió mới, rất khác với sự hồn nhiên, thơ dại. Tôi mong muốn cảm nhận được những âm nhịp rung lắc của trái tim, tôi bắt đầu tìm đến âm nhạc. Lúc đó, đích nhắm của tôi là kho tác phẩm Trịnh Công Sơn, người nhạc sĩ mà sau này tôi phát hiện, tôi đã sinh cùng ngày, cùng tháng với ông. Đôi lúc, tôi đồ rằng, chúng tôi, và tất cả những người sinh vào ngày 28 tháng 2 dương lịch, đã chẳng may sinh ra dưới ánh sáng của một ngôi sao không vui vẻ. Đó là một ngôi sao trầm mặc, có đeo lơ lửng một túi rất lớn chứa đầy ưu tư. Theo astrology (chiêm tinh học) thì cũng có lý, nhưng ai mà tin chiêm tinh học. Tôi tin vào những đêm buồn bã.
Nhìn lại bức ảnh trên vào thời điểm bức hình được chụp, Saigon là một thành phố bình yên, như tất cả những thành phố bình yên trên thế giới. Đập vào mắt là những thiếu nữ, và phụ nữ đến chợ mua sắm hoặc đã mua sắm xong ngồi xích lô trở về. Đây là những sinh hoạt bình thường của những người dân bình thường trong một phố thị thanh bình. Cũng có lẽ là một ngày bình thường như những ngày bình thường trong tháng trong năm. Những chiếc taxi đang lăn những vòng thong thả và những chiếc khác đậu nhàn hạ, thảnh thơi chờ khách.
Tình yêu không phải là sự thêu dệt của trí năng,
không sống trong tình yêu,
người ta không thể viết tình ca được.\
Lê Uyên Phương, trích từ truyện ngắn “Cha, con và biển”,
sách “Không có mây trên thành phố Los Angeles”
Tiếp tục mạch suy nghĩ trong một tiểu luận trước với tựa đề “Giải mã lề lối soạn nhạc qua dòng nhạc Trịnh Công Sơn”, tôi bèn dành thời gian nghe lại các bài nhạc của cố nhạc sĩ Lê Uyên Phương (xin được phép viết tắt là LUP) mà tôi sưu tầm bấy lâu. Tôi tìm ra vài chi tiết mới, rất đặc trưng của phong cách soạn nhạc LUP, bèn thử viết chúng xuống tiểu luận này để chia xẻ cùng bạn đọc.
Bất kể nhạc đề đơn giản hay phức tạp, hoặc có ít hay nhiều nét đặc trưng,
ấn tượng sau cùng của một khúc điệu không lệ thuộc vào hình dáng sơ khai,
mà vào cách xử lý và phát triển của nhạc đề ấy.
Arnold Schoenberg
Chẳng biết từ bao lâu rồi, tôi rất muốn sáng tác cho được một bản nhạc. Tôi đi tìm sách nhạc để học, nghe nhạc, thậm chí mon men phân tích nhạc, mục đích cũng là để nắm vững hoàn toàn cách viết một bài nhạc chỉnh chu.
Học Trò
20.12.2019
Như thông lệ, tôi nghỉ phép hai tuần cuối và đầu năm để nghỉ xả hơi, cùng gia đình và dân Mỹ Mừng Thiên Chúa Giáng Sinh và ăn Tết Tây. Đây cũng là dịp để kiểm điểm lại tài sản âm nhạc, và nếu đủ hứng khởi thì ghi xuống một hay hai tản mạn. Năm nay trời thương, không những tôi tìm ra ông thầy đích thực - nhạc sư Arnold Schoenberg - mà tôi đã đề cập trong một bài viết gần đây (12/2018), tôi còn được dịp nghe lại ban nhạc Carpenters với một CD mới toanh, âm thanh tuyệt hảo.
